Hortiterapia jako narzędzie autoterapii
Studentki Pracowni Wizualizacji Pojęć i Procesów we współpracy z Palmiarnią Miejską w Gliwicach
Projekt „Hortiterapia jako narzędzie autoterapii” został zainspirowany okolicznościami związanymi z pandemią. Jest jeszcze w naszej pamięci świeże doświadczenie obostrzeń i związanego z nimi poczucia odizolowania od natury poprzez zamknięcie w przestrzeni mieszkalnej. Jakże cenny stał się wówczas balkon, własny ogródek czy choćby parapet z ulubionymi roślinami dający namiastkę obcowania z naturą. To trudne doświadczenie uzmysłowiło nam wszystkim jak ważny dla naszej ludzkiej egzystencji jest codzienny kontakt człowieka z przyrodą.
Szczególnym miejscem, w tym kontekście, jest Palmiarnia Miejska w Gliwicach. Różnorodność egzotycznej flory – jej bogactwo barw, kształtów i zapachów – stanowi atrakcyjne źródło bodźców oddziałujących na nasze zmysły. Z tego względu stanowi ona idealną przestrzeń do twórczych i terapeutycznych działań. W sposób naturalny nastąpiło więc zawiązanie współpracy pomiędzy Akademią Sztuk Pięknych w Katowicach a Palmiarnią Miejską w Gliwicach.
Zasadniczą ideą wspomnianego projektu realizowanego przez studentki Pracowni Wizualizacji Pojęć i Procesów było zaproponowanie konkretnym grupom odbiorców specjalnie dla nich dedykowanej formy hortiterapii. Wśród wybranych użytkowników znalazły się osoby z poważną dysfunkcją wzroku bądź niewidome, seniorzy, chorujący na astmę lub inne schorzenia układu oddechowego a także osoby z depresją czy pracoholicy. Dzięki wizytom studyjnym w palmiarni i wsparciu merytorycznemu Kierownika tegoż obiektu – pana Marka Bytnara – wypracowano koncepcję wyboru zestawu roślin adekwatnych dla specyficznych potrzeb i problemów każdej z wybranych grup odbiorców. Następnie obiekty roślinne stały się dla studentek przedmiotem rysunkowego studium i graficznych interpretacji, by w dalszym etapie mogły one posłużyć do zaprojektowania narzędzi wspierających hortiterapię. Efektem końcowym stały się zróżnicowane pod względem merytorycznym i funkcjonalnym projekty.
I tak np. narzędziem wspomagającym hortiterapię dla seniorów stał się ilustrowany kalendarz z instrukcją pielęgnacji roślin, a dla osób niewidomych – powiązane z donicami plansze z wypukłymi kształtami roślin i alfabetem Braille’a. Poza tradycyjnymi nośnikami zostały także zaproponowane elektroniczne rozwiązania takie jak aplikacja na telefon ze wskazówkami hortiterapii dedykowana osobom przeżywającym żałobę.
Na wystawie wieńczącej kilkumiesięczną współpracę zaprezentowano artystyczne i projektowe dokonania studentek zrealizowane pod kierunkiem pedagogów Katedry Komunikacji Wizualnej ASP w Katowicach: dr hab. Ewy Stopy-Pielesz i dr hab. Damiana Pietrka.
dr hab. Ewa Stopa-Pielesz, prof. ASP; dr hab. Damian Pietrek, prof. ASP
Autorki prac: Justyna Charchut, Julianna Czopczyc, Milena Kebede, Aleksandra Latos, Elwira Schabikowska, Paula Smolka, Alicja Walczyk.