Laboratorium obrazu w skali szarości
Laboratorium obrazu w skali szarości to cykl czterech Master Classes z wybitnymi artystami z renomowanych ośrodków akademickich z Polski i zagranicy.
Program stanowi wsparcie rozwoju umiejętności twórczych oraz pogłębienie wiedzy na temat unikatowych metod pracy w obszarze sztuk wizualnych w szerokim, międzynarodowym kontekście.
LOSS to kompleksowy program warsztatowy, który umożliwi studentom ASP w Katowicach zapoznanie się z zaawansowanymi technikami graficznymi, rysunkowymi i fotograficznymi, zarówno w ich tradycyjnym, jak i eksperymentalnym wydaniu.
Gośćmi ASP w 1. edycji LOSS będą: Stella Geppert (performance i rysunek), Rafał Bujnowski (rysunek), Agnieszka Marecka (konserwacja papieru) i Michał Sitkiewicz (techniki światłoczułe).
Warsztaty są otwarte dla całej społeczności ASP, wykłady są otwarte dla wszystkich osób z i spoza ASP.
HARMONOGRAM
„Powiązania”. Master Class ze Stellą Geppert
27 maja, wykład
12:00–14:00: wykład w sali kinowej ASP, wstęp wolny, otwarty dla wszystkich. Wykład będzie tłumaczony symultanicznie na język polski.
28 maja, warsztaty, zbiórka w Sali kompozycji
Stella Geppert: TWORZYWO, MATERIA i KOMUNIKACJA
10:00–12:00 – UCIELEŚNIENIE / działania studyjne wspólnie z grupą Rafała Bujnowskiego – pytania o tworzywo i materię, eksperyment z wytworzeniem węgla drzewnego do rysowania
12:00–13:00 – przerwa
13:00-15:00 – przegląd portfolio i prac wspólnie z Rafałem Bujnowskim
15:00–17:00 – UCIELEŚNIENIE / działania studyjne – badanie ruchu: gestów, materii, materiału
29 maja, warsztaty, zbiórka w Sali kompozycji
10:00–12:00 – UCIELEŚNIENIE / działania studyjne – gesty, tworzywo i notacje
12:00–13:00 – przerwa
13:30 – Dołącza Rafał Bujnowski z grupą / rozgrzewka, organizacja przestrzeni
14:00–16:00 – działania studyjne grup Stelli Geppert i Rafała Bujnowskiego – badanie ruchu: zbiorowość
30 maja, warsztaty, zbiórka w Sali kompozycji
10:00–12:00 – UCIELEŚNIENIE / działania studyjne grup Stelli Geppert i Rafała Bujnowskiego – kolektywne badanie ruchu
12:00–13:00 – przerwa, grupa Rafała Bujnowskiego odłącza się
13:30–14:00 – refleksja, organizacja przestrzeni
14:00–16:00 – UCIELEŚNIENIE / działania studyjne
16:15: gotowość wszystkich klas, przegląd.
Spotkanie I w Pracowni Kompozycji,
następnie II w Pracowni Rzeźby,
następnie III w Pracowni technologii malarstwa i rysunku,
na koniec przejście na K19 na spotkanie IV w Pracowni fotografii.
Podczas warsztatów przyjrzymy się relacji pomiędzy materialnością a ruchem. W jakim stopniu są one współzależne? Jakie istnieją powiązania między materialnym tworzywem a ruchem i jaką rolę odgrywa w tej relacji ciało?
Podczas pracy zastosujemy ćwiczenia oddechowe oraz posłużymy się technikami improwizacyjnymi, aby umieścić tytułowe pojęcia w kontekście artystycznym i przetestować różne formy komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
Prosimy o założenie wygodnych i starych ubrań. Poduszki i koce są mile widziane.

„O rysunku i malarstwie na pograniczu performance'u”. Master Class z Rafałem Bujnowskim
27 maja, wykład
11:00–12:00 – rozmowa z Artystą w sali kinowej ASP, wstęp wolny, otwarty dla wszystkich. Wykład będzie tłumaczony symultanicznie na język angielski, moderacja Justyna Mędrala.
28 maja, warsztaty, zbiórka w Sali kompozycji
Rafał Bujnowski: O rysunku i malarstwie na pograniczu performance'u
10:00–12:00 – działania studyjne wspólnie z grupą Stelli Geppert – pytania o tworzywo i materię, eksperyment z wytworzeniem węgla drzewnego do rysowania
12:00–13:00 – przerwa
13:00-15:00 – przegląd portfolio i prac wspólnie ze Stellą Geppert
15:00–17:00 – przejście do Pracowni Rzeźby: spontaniczne działania studyjne na pograniczu performance’u i rysunku.
29 maja, warsztaty, zbiórka w Pracowni rzeźby
10:00–12:00 – odtworzenie performance „Autoportret”
12:00–13:00 – przerwa
13:30 – grupa przemieszcza się do Pracowni kompozycji i dołącza do grupy Stelli Geppert / rozgrzewka, organizacja przestrzeni
14:00–16:00: działania studyjne grup Stelli Geppert i Rafała Bujnowskiego – badanie ruchu: zbiorowość
30 maja, warsztaty, zbiórka w Sali kompozycji
10:00–12:00 – UCIELEŚNIENIE / wspólne działania studyjne grup Stelli Geppert i Rafała Bujnowskiego – kolektywne badanie ruchu
12:00–13:00 – przerwa
13:30–14:00 – grupa powraca do Pracowni rzeźby z Rafałem Bujnowskim
14:00–16:00 – spontaniczne działania studyjne na styku performance'u i rysunku
16:15 – gotowość wszystkich klas, przegląd.
Spotkanie I w Pracowni Kompozycji,
następnie II w Pracowni Rzeźby,
następnie III w Pracowni technologii malarstwa i rysunku,
na koniec przejście na K19 na spotkanie IV w Pracowni fotografii.
„Co możesz zrobić dla swojego dzieła sztuki? Dobre praktyki i wskazówki z zakresu konserwacji papieru.” Master Class z Agnieszką Marecką
29 maja
10:00–11:00 – „O transgresywności ambrotypii. Mokry kolodion we współczesnym kontekście”, wykład w sali kinowej ASP, wstęp wolny, otwarty dla wszystkich
11:00–12:00 – Agnieszka Marecka, „Co możesz zrobić dla swojego dzieła sztuki? Dobre praktyki i wskazówki z zakresu konserwacji papieru”, wykład w sali kinowej ASP, wstęp wolny, otwarty dla wszystkich
12:00–13:00 – przerwa
13:00–18:00 – warsztaty z technologii i konserwacji papieru
- metody uzupełniania i łączenia papieru oraz prawidłowe przygotowanie podłoża z uwzględnieniem anizotropii papieru – czyli jak rozpoznać kierunek włókien i dlaczego ma to kluczowe znaczenie;
- przygotowanie pszennego klajstru – kleju wykorzystywanego nie tylko w konserwacji, ale i w artystycznych realizacjach;
- bezpieczne sposoby montażu prac w ramach – od klasycznego i suchego montażu po oprawę typu passe-partout oraz nietypowe, kreatywne zastosowania tych metod;
- tworzenie folderów i kopert do archiwizacji i transportu prac na papierze
30 maja
9:00–12:00 – ciąg dalszy warsztatów
12:00–13:00 – przerwa
13:00–16:00 – ciąg dalszy warsztatów
16:15 – prezentacja i omówienie rezultatów wszystkich Master Class.
Spotkanie I w Pracowni Kompozycji,
następnie II w Pracowni Rzeźby,
następnie III w Pracowni technologii malarstwa i rysunku,
na koniec przejście na K19 na spotkanie IV w Pracowni fotografii.
Podczas Master Class będziemy łączyć papier jak profesjonaliści, przygotujemy podłoże z uwzględnieniem kierunku włókien (tak, papier też ma swój „kierunek” i to ma znaczenie!), ugotujemy sobie klej – klasyczny pszenny klajster, który przyda się nie tylko konserwatorom, nauczymy się bezpiecznie oprawiać prace w ramy (na sucho, klasycznie, z passe-partout albo zupełnie po swojemu), zrobimy koperty i foldery do przechowywania i transportu, a jeśli wystarczy czasu – stworzymy własny szkicownik w stylu japońskim.
„Niekoniec. Czy „ambrotos” znaczy nieśmiertelny? – Mokry kolodion i jego formy istnienia.” Master Class z Michałem Sitkiewiczem
29 maja
10:00–11:00 – „O transgresywności ambrotypii. Mokry kolodion we współczesnym kontekście”, wykład w sali kinowej ASP, wstęp wolny, otwarty dla wszystkich
11:00–12:00 – Agnieszka Marecka, „Co możesz zrobić dla swojego dzieła sztuki? Dobre praktyki i wskazówki z zakresu konserwacji papieru”, wykład w sali kinowej ASP, wstęp wolny, otwarty dla wszystkich
12:00–13:00 – przerwa
13:00–18:00 – warsztaty w Pracowni fotografii, K19
- Wprowadzenie i przygotowanie przestrzeni roboczej.
Uczestnicy zapoznają się z organizacją pracy w ciemni oraz z bezpiecznym i świadomym przygotowaniem przestrzeni do pracy z chemią fotograficzną. Organizacja stanowiska i rola światła w procesie kolodionowym.
- Proces kolodionowy – teoria i praktyka.
Uczestnicy poznają technikę mokrego kolodionu: przygotowanie szkła, wylewanie kolodionu, uczulanie w azotanie srebra, ekspozycję w aparacie wielkoformatowym, wywoływanie i utrwalanie obrazu. Omówione zostaną również historyczne i współczesne odmiany procesu (ambrotypia, ferrotypia, negatyw kolodionowy) oraz ich twórcze reinterpretacje.
- Autoportret w technice mokrego kolodionu
Uczestnicy wykonają autoportrety z wykorzystaniem kamer wielkoformatowych. Porozmawiamy o znaczeniu portretu w fotografii historycznej i współczesnej, relacji z aparatem i fizycznym nośnikiem obrazu. Uczestnicy zostaną zachęceni do przemyślanego gestu – ubrania, rekwizytu, postawy – jako elementów budujących narrację w obrębie jedynego obrazu.
- Manipulacja obrazem i praca twórcza z błędem
W ostatnim etapie uczestnicy będą mogli eksperymentować z formą: świadome uszkadzanie obrazu, nadmierne wywoływanie, działanie światłem, ruchem, osłabiaczem czy deformacją nośnika. Warsztat zakończy się rozmową o statusie ambrotypu jako obiektu fotograficznego oraz możliwości przekształcania techniki historycznej w osobisty, współczesny język artystyczny.
30 maja
9:00–12:00 – dalszy ciąg warsztatów i omówienie rezultatów
12:00–13:00 – przerwa
13:00–16:00 – dalszy ciąg warsztatów i omówienie rezultatów
16:15 – prezentacja i omówienie rezultatów wszystkich Master Class.
Spotkanie I w Pracowni Kompozycji, R50
następnie II w Pracowni Rzeźby, R50
następnie III w Pracowni technologii malarstwa i rysunku, R50
na koniec przejście na K19 na spotkanie IV w Pracowni fotografii.
Wynaleziona w 1851 roku technika mokrego kolodionu – metoda zdejmowania obrazu z natury – na przestrzeni niemal dwóch stuleci przybierała różne formy i funkcje. Jedną z najbardziej plastycznych i zarazem ulubioną przez artystów pozostała ambrotypia: tworzona na szklanych płytach i utrwalana na długie lata, stała się symbolem nieśmiertelności.
Podczas Master Class poznamy tajniki dziewiętnastowiecznej ciemni i stworzymy autoportrety. Pokażemy, że kolodion – medium tak związane z trwałością – może stać się także przestrzenią zmiany, dekonstrukcji i reinterpretacji.
BIO ARTYSTÓW
STELLA GEPPERT
Rzeźbiarka, performerka i choreografka. Studiowała rzeźbę w École nationale supérieure des beaux-arts w Paryżu oraz na Universität der Künste w Berlinie. Na jej studia wpływ miały taniec i śpiew. W swojej pracy koncentruje się na ucieleśnionej komunikacji, przekazie transgeneracyjnym, empatii i oddechu. Bada stany energetyczne ciała oraz nieświadome ruchy stosując graficzne notacje ruchu i analizy. Kluczowe są dla niej w tym kontekście zdolności sensoryczne ciała do współodczuwania z innymi bytami. Formalnie, w swoich pracach Stella Geppert łączy różne media (rzeźbę, dźwięk, taniec, notację); działa w taki sposób, aby podważyć usankcjonowane hierarchie i formy reprezentacji, a zamiast tego zyskał uznanie kreatywny potencjał zbiorowości.
Uczy rzeźby i performatywnych praktyk artystycznych na Uniwersytecie Sztuki i Projektowania w Halle (Saale). Jest reprezentowana przez Galerię Georg Nothelfer (Berlin).
Jej twórczość artystyczną wspierały liczne stypendia i nagrody: Nagroda dla studentów UDK (Berlin), Stypendium dla Młodych Twórców (Berlin), Zwyciężczyni Konkursu – Alexanderplatz U2 (Berlin), Stypendium Pracy Artystycznej w Berlinie, Barkenhoff (Worpswede), Bonner Kunstfonds, Künstlerdorf Schöppingen, Centro Tedesco di Studi Veneziani (Wenecja), Danish Art Workshop (Kopenhaga), Danscentrum Syd (Malmö), Flutgraben Performance (Berlin), Grant wydawniczy – Senat ds. Kultury i Spójności Społecznej (Berlin). Publikacja CONNECTIVITIES została niedawno wydana przez Distanz-Verlag.
Jej prace były prezentowane na licznych wystawach krajowych i międzynarodowych (wybór): neue Gesellschaft für bildende Kunst (Berlin), Akademie der Künste (Berlin), Haus am Waldsee (Berlin), State of Concept (Athens), KUNSTHAL Nord (Aalborg), Le 18 (Marrakesh), DANSEHALLERNE – Centre of Contemporary Art (Copenhagen), A4 Arts Foundation (Cape Town), Viral Festival (Tel Aviv), A Performance Affaire (Brussels), Institut for Contemporary Art (Sofia), Liu Haisu Art Museum (Shanghai), KAI 10 (Düsseldorf), +359 Galerie (Sofia), Kabinet T. (Zlín), NADAR’ART Festival (Rabat), Exhibit Galerie (Vienna), Georg Nothelfer Gallery, (Berlin), Drawing Now Art Fair (Paris), DRAW SPACE (Sydney)
RAFAŁ BUJNOWSKI
Artysta wizualny, którego praktyka obejmuje malarstwo, wideo, instalacje i działania performatywne. Jest absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej oraz Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1995–2001 współtworzył Grupę Ładnie, a w latach 1998–2001 prowadził Galerię Otwartą – projekt wystawienniczy realizowany na billboardach w przestrzeni miejskiej.
Jego twórczość była prezentowana na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą, m.in. w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, MOCAK-u w Krakowie, Kunsthalle Wien, MUMOK w Wiedniu, Ludwig Museum w Budapeszcie, Art in General w Nowym Jorku oraz w Foxy Production w Nowym Jorku.
W 2005 roku otrzymał międzynarodową nagrodę Europas Zukunft, a w 2018 roku został laureatem Nagrody im. Jana Cybisa.
W swoich pracach Bujnowski często podejmuje refleksję nad statusem obrazu, rolą artysty oraz relacją między procesem twórczym a jego społecznym odbiorem.
AGNIESZKA MARECKA
Konserwatorka dzieł sztuki, absolwentka Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, gdzie w 2018 roku uzyskała tytuł doktora, broniąc pracy poświęconej badaniu i konserwacji pasteli Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Wyspiańskiego i Wojciecha Weissa. Obecnie pracuje na stanowisku adiunkta na macierzystej uczelni w Pracowni Konserwacji Malowideł Sztalugowych na Podłożu Papierowym. W latach 2015-2019 pracowała w Pracowni Konserwacji Papieru i Skóry, Muzeum Narodowego w Krakowie. Uczestniczyła w stażach i warsztatach z zakresu konserwacji papieru w Polsce i w instytucjach zagranicznych, m.in. w Archiwum Narodowym w Pradze i w warsztatach konserwacji sztuki dalekowschodniej organizowanych przez Instytut Tobunken. Stypendystka Miasta Krakowa w 2020 roku. W ramach projektów konserwatorskich współpracuje z Muzeum Narodowym w Krakowie, z Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie, Fundacją Muzeum Wojciecha Weissa, Muzeum Archidiecezjalnym w Krakowie oraz kolekcjonerami prywatnymi.
MICHAŁ SITKIEWICZ
Dagerotypista, ambrotypista, fotograf i dokumentalista. Zajmuje się fotografią portretową i dokumentalną – najczęściej w podróży. W swojej twórczości bada tematy tożsamości, wykluczenia i samotności. Pracuje w technikach historycznych: od dagerotypii i mokrego kolodionu, po cyjanotypię, talbotypię, gumę chromianową i proces Lippmanna. Brał udział w licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą: m.in. w Galerii Bernard Dulon w Paryżu, Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Prague Photo oraz w galeriach w Krakowie, Lubinie, Wrocławiu i Świdnicy. Jego prace są także prezentowane w Muzeum Fotografii w Krakowie na wystawie stałej „Co robi zdjęcie”, w kontekście współczesnego wykorzystania technik historycznych.
Od 2009 roku prowadzi warsztaty i pokazy szlachetnych technik fotograficznych w całej Polsce: m.in. w Krakowie, Wrocławiu, Toruniu, Świdnicy i Wałbrzychu. Jest współtwórcą projektu Street Collodion Art (od 2012), który przenosi kolodionowe atelier w przestrzeń publiczną – na ulice miast i do otwartych społeczności.
Laureat konkursu MOSTY (Europejska Stolica Kultury - Wrocław 2016), stypendysta programów Młoda Polska (2018), Kultura w sieci (2020) oraz Stypendium Artystycznego Prezydenta Miasta Krakowa.
ZAPISY
dziekanat_art@asp.katowice.pl
(limit miejsc na warsztaty: 10 osób na każdy warsztat; wykłady: bez limitu osób)
ZESPÓŁ PROJEKTU
Grzegorz Hańderek, Michał Jędrzejowski, Agnieszka Karpa, Tomasz Koloch, Justyna Mędrala, Klaudia Misdzioł, Szymon Prandzioch, Małgorzata Szandała, Krzysztof Szewczyk, Miłosz Wnukowski
Identyfikacja wizualna: Roman Kaczmarczyk
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Wydarzenie kulturalne polskiej prezydencji w Radzie UE
Cultural event of the Polish Presidency of the Council of the European Union
Kulturelle Veranstaltung der polnischen Ratspräsidentschaft der Europäischen Union