Eda Kranc – komiksy zaangażowane
Pracownia Nowych Narracji wspólnie z Galerią Koszarowa 19 i Galerią Minus1.artspace zapraszają na wystawę poświęconą twórczości Edy Kranc – ilustratorki i autorki komiksów, która od lat wykorzystuje rysunek jako narzędzie krytycznego namysłu nad rzeczywistością.
Eda Kranc posiada wyjątkowy dar opowiadania – budowania pozornie niewinnej narracji, która wciąga i angażuje, by ostatecznie pozostawić nas z uczuciem ściśniętego gardła. Nie interesują jej sprawy łatwe. Kieruje spojrzenie tam, gdzie społeczny konsensus często nakazuje milczenie. Jej prace dotykają relacji międzyludzkich i międzygatunkowych, analizują mechanizmy władzy, odsłaniając przemoc ukrytą w języku, tradycjach i codziennych wyborach.
W twórczości Edyty komiks funkcjonuje jako medium bliskie, elastyczne i demokratyczne – zdolne do opowiadania o sprawach trudnych w sposób bezpośredni, ale niepozbawiony czułości. Autorka często sięga po formę self-publishingu – tworzy ziny, krótkie narracje, projekty kameralne – traktując dystrybucję i obieg jako integralne elementy swojej praktyki. Jej komiksy nie są produktem kultury popularnej, lecz efektem uważnego patrzenia i współodczuwania.
Na wystawie w Galerii Koszarowa 19 prezentowane są wybrane komiksy, ilustracje i projekty edukacyjne artystki. Znajdziemy tam m.in. prace opublikowane w magazynie “Pismo” – “Rozmowy nie będzie”, “Nie jestem babcią” oraz “Telewizję sobie chociaż włącz” – wnikliwie portretujące współczesne relacje społeczne, balansujące między dokumentem a emocjonalnym zapisem doświadczenia. Obok nich znalazły się krótkie formy z autorskich zinów ”Serce matki” oraz antologii “Konflikt – historie rodzinne i społeczne” (“Powroty”, “Warkocz”, “Ręcznik”, “Ostatnie odwiedziny”), a także cykl poświęcony relacjom ludzi i innych zwierząt (“Tak jak ty”, “Polowanie”, “Kura”, “Dziki”, “Wiwisekcja”). Zestawione razem, tworzą przejmujący, etyczny opis świata, w którym granice empatii są nieustannie negocjowane.
Wystawę dopełniają prace o wymiarze antykapitalistycznym (“Pasożyty”), refleksje nad współistnieniem (“Wyobraźnia współodczuwająca”, “Sąsiad”, “Jeszcze nie wiem”) oraz premierowo prezentowany komiks “Szczególny przypadek”.
W Galerii Minus1.artspace natomiast prezentowana jest wielkoformatowa praca zatytułowana “Anomalia” – stanowiąca rozwinięcie wątków związanych z prawami zwierząt i systemową przemocą wobec nich. To obraz poświęcony najtrudniejszej odsłonie tego tematu – przemocy niewidocznej, ukrytej, wpisanej w codzienność.
Eda Kranc od lat konsekwentnie buduje swoją pozycję na polskiej scenie komiksowej – przestrzeni przez długi czas hermetycznej i zdominowanej przez męską perspektywę. Wnosi do niej ważny głos feministyczny, krytyczny i posthumanistyczny, traktujący komiks jako medium refleksyjne i zaangażowane. Dlatego też obecna wystawa stanowi propozycję czytania komiksu jako praktyki politycznej – formy patrzenia na świat z uważnością i świadomością współuczestnictwa.
Michalina W. Klasik
Eda Kranc – ilustratorka, graficzka i autorka komiksów poruszających tematy społeczne i prozwierzęce. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Autorka albumów “Konflikt” (2021) i “Pani od plastyki” (2024, wyd. Granda) oraz licznych zinów autorskich. Współtworzy kolektyw Protopia, współpracuje z fundacjami Viva! Interwencje i W imię zwierząt. Publikowała m. in. w magazynie "Pismo" i "Zeszytach Komiksowych". Stypendystka ZAiKS i programu Mobilni w Kulturze.