NIE-MIEJSCE (między zatarciem a dopełnieniem)
Lena Achtelik, Ewa Kozera, Kaja Utkowska w Pracowni Duży Pokój w Warszawie
Koncepcja wystawy została opracowana w oparciu o szersze, wielowymiarowe spojrzenie na cmentarz wskazujące, że jest on przestrzenią niejasną, trudną do zdefiniowania i dwuznaczną w tym sensie, że jest heterotopią odwracającą zwykłą przestrzeń: istnieje realnie, ale „poza obrębem wszystkich miejsc”, „z dala od normalnego życia, w jakimś >>gdzie indziej<<”1. Przechodząc przez bramę cmentarną, uczestniczy się w symbolicznym rytuale przejścia. Cmentarz jest również przestrzenią (niekiedy tylko formalnie) trwałą. „Miejsce i nie-miejsce są raczej ulotnymi biegunami - pierwszy nigdy całkowicie się nie zatarł, drugi nigdy się nie dopełnia”1.
Zarówno Achtelik, jak i Kozera chcą nawiązać nić połączenia ze zmarłymi, pochylając się nad nimi, tworząc lub analizując ich portrety, czy poświęcając im intymne materie, które mogłyby być elementem rytuałów pogrzebowych - konstruują „pogrobowe upamiętnienie”, odsyłają ku śladowi, pozostałości. Swoimi działaniami wskazują na przerwanie ciągłości pokoleniowej w opiece nad grobami i postępujące coraz szybciej zanikanie pamięci o przodkach. Utkowska koncentruje się nad miejscami „nie-pamięci”. Te cmentarze były od początku skazane na zapomnienie i brak opieki. Zacierają tożsamość ofiar, wymazują z naszych wspomnień ich indywidualne cechy, sprowadzają pamięć o zmarłych do prostej kategorii ofiar zarazy. Artystki pytają o status zmarłego, jego ontologiczną przynależność, o kwestie ucieleśnienia oraz ulatującej duszy, wpisując go w porządek kultury i natury.
Zapraszamy na wernisaż wystawy: 6.04 o godz. 18:00
Wystawa potrwa do 27.04.
Autorki prac: Lena Achtelik, Ewa Kozera, Kaja Utkowska
Kuratorka: Joanna Kozera
Projekt wystawy: Marta Zimińska
Produkcja: Zofia Orłowska
Grafika: Karolina Kotowska (http://karokoto.blogspot.com/)
Wsparcie techniczne: Ludwik Borkowski